ନଵରାତ୍ରି / ତସରା ହପ୍ପ
ନଵରାତ୍ରି / ତସରା ନଵରାତ୍ରି, ରାତ୍ରିକଲ ହପ୍ପ, ମୂରୁ ତିନକଲୁ ମା ତୁର୍କ, ଶൗର୍ଯ ତେଵତେ, ମା ଲକ୍ଷ୍ମି, ସମ୍ପତ୍ତିନ ଅତିତେଵତେ ମତ୍ତୁ ମା ସରସ୍ଵତି, ଜ୍ଞାନତ ଅତିତେଵତେକଲନ୍ନୁ ପୂଜିସଲୁ ୯ ତିନକଲଵରେକେ ଇରୁତ୍ତତେ. ନଵରାତ୍ରିଯ ଓମ୍ପତ୍ତୁ ତିନକଲଲ୍ଲି, ହିମ୍ତୂକଲଲ୍ଲି ଏଲ୍ଲା ସାମାନ୍ଯ ତୈନମ୍ତିନ ଚଟୁଵଟିକେକଲିକିମ୍ତ ହପ୍ପ ମତ୍ତୁ ଉପଵାସଵୁ ଆତ୍ଯତେଯନ୍ନୁ ପଟେଯୁତ୍ତତେ. ସମ୍ଜେଯୁ ତୁର୍କା ମାତେଯନ୍ନୁ ପୂଜିସଲୁ ତାର୍ମିକ ନ୍ରୁତ୍ଯକଲନ୍ନୁ ହୁଟ୍ଟୁହାକୁତ୍ତତେ. ନଵରାତ୍ରିଯ ୧ ନେ – ୩ ନେ ତିନ ନଵରାତ୍ରିଯ ମୋତଲ ତିନ, ମନେଯ ପୂଜା କୋଣେଯଲ୍ଲି ମଣ୍ଣିନ ସଣ୍ଣ ହାସିକେଯନ୍ନୁ ତଯାରିସି ଅତର ମେଲେ ପାର୍ଲି ପୀଜକଲନ୍ନୁ ପିତ୍ତଲାକୁତ୍ତତେ. ହତ୍ତନେ ତିନତଲ୍ଲି, ଚିକୁରୁକଲୁ ସୁମାରୁ ୩ – ୫ ଇମ୍ଚୁକଲଷ୍ଟୁ ଉତ୍ତଵିରୁତ୍ତଵେ. ପୂଜେଯ ନମ୍ତର, ଈ ମୋଲକେକଲନ୍ନୁ ହୋରତେକେତୁ ତେଵର ଆଶୀର୍ଵାତଵାକି ପକ୍ତରିକେ ନୀଟଲାକୁତ୍ତତେ. ଈ ଆରମ୍ପିକ ତିନକଲନ୍ନୁ ଶକ୍ତି ମତ୍ତୁ ଶକ୍ତିଯ ତେଵତେଯାତ ତୁର୍କା ମାତେକେ ସମର୍ପିସଲାକିତେ. ଆକେଯ ଵିଵିତ ରୂପକଲୁ, କୁମାରି, ପାର୍ଵତି ମତ୍ତୁ କାଲିଯନ୍ନୁ ଈ ତିନକଲଲ୍ଲି ପୂଜିସଲାକୁତ୍ତତେ. ଅଵରୁ ହେଣ୍ତନତ ମୂରୁ ଵିପିନ୍ନ ଵର୍କକଲନ୍ନୁ ପ୍ରତିନିତିସୁତ୍ତାରେ, ଅତୁ ମକୁ, ଚିକ୍କ ହୁଟୁକି ମତ୍ତୁ ପ୍ରପୁତ୍ତ ମହିଲେଯନ୍ନୁ ଓଲକୋମ୍ଟିରୁତ୍ତତେ. ନଵରାତ୍ରିଯ ୪ ନେ – ୬ ନେ ତିନ ଈ ତିନକଲଲ୍ଲି ଶାମ୍ତି ମତ୍ତୁ ସମ୍ରୁତ୍ତିଯ ତେଵତେଯାତ ଲକ୍ଷ୍ମି ମାଵନ୍ନୁ ପୂଜିସଲାକୁତ୍ତତେ. ଲଲିତା ପମ୍ଚମି ଏମ୍ତୁ କରେଯଲ୍ପଟୁଵ ଐତନେ ତିନତମ୍ତୁ, ମନେଯଲ୍ଲି ଲପ୍ଯଵିରୁଵ ଏଲ୍ଲା ସାହିତ୍ଯଵନ୍ନୁ ସମ୍କ୍ରହିସି ପ୍ରତର୍ଶିସୁଵୁତୁ, ଜ୍ଞାନ ମତ୍ତୁ କଲେଯ ତେଵତେଯାତ ସରସ୍ଵତି ମାତେଯନ୍ନୁ ଆଵାହିସଲୁ ତୀପ ଅତଵା ’ତିଯା’ଵନ୍ନୁ ପେଲକିସୁଵୁତୁ ସାମ୍ପ୍ରତାଯିକଵାକିତେ. ନଵରାତ୍ରିଯ ୭ – ୮ ନେ ତିନ ଈ ଅମ୍ତିମ ତିନକଲୁ ଆତ୍ଯାତ୍ମିକ ଜ୍ଞାନଵନ୍ନୁ ପଟେଯଲୁ ପୂଜିସଲ୍ପଟୁଵ ସରସ୍ଵତି ମାତେକେ ସେରିତେ. ଇତୁ ଏଲ୍ଲା ଐହିକ ପମ୍ତନତିମ୍ତ ନମ୍ମନ୍ନୁ ମୁକ୍ତକୋଲିସୁତ୍ତତେ. ଆତରେ ଈ ଵର୍ଣରମ୍ଜିତ ହପ୍ପତ ୮ ନେ ତିନତମ୍ତୁ, ଯଜ୍ଞ (ପଵିତ୍ର ଅକ୍ନି) ନଟେସଲାକୁତ୍ତତେ. ତୁପ୍ପ (ସ୍ପଷ୍ଟକୋଲିସିତ ପେଣ୍ଣେ), କୀର୍ (ଅକ୍କି ପୁଟିମ୍କ୍) ମତ୍ତୁ ଏଲ୍ଲୁ ପୀଜକଲୁ ତୁର୍କା ମା ତେଵିକେ ପଵିତ୍ର ଅର୍ପଣେଯାକିତେ.
ଅଵଲ କୋଚରତେ
ପୁରାଣକଲୁ ମତ୍ତୁ ଆକମକଲଲ୍ଲି ଵିଵରିସଲାତ ତୁର୍କେଯ ଅମ୍ତ୍ଯଵିଲ୍ଲତ ଅମ୍ଶକଲିଵେ ମତ୍ତୁ ପ୍ରତିମାଶାସ୍ତ୍ରଵୁ ପରିଣାମଵାକି ପହଲ ଵୈଵିତ୍ଯମଯଵାକିତେ. କତ୍ତି, ଶମ୍କ, ଟିସ୍କସ୍, ରୋସରି, ପେଲ୍, ଵୈନ୍କପ୍, ଶୀପ୍, ପିଲ୍ଲୁ, ପାଣ ମତ୍ତୁ ଈଟିଯନ୍ନୁ ହିଟିତିରୁଵ ହତ୍ତୁ ତୋଲୁକଲନ୍ନୁ ହୋମ୍ତିରୁଵମ୍ତେ ଅଵଲୁ ସାମାନ୍ଯଵାକି ଚିତ୍ରିସଲାକିତେ. ଅଵଲନ୍ନୁ ହେଚ୍ଚାକି ସିମ୍ହତ ମେଲେ ସଵାରି ମାଟୁଵୁତନ୍ନୁ ତୋରିସଲାକୁତ୍ତତେ, ଇତରିମ୍ତ ଅଵଲ ଆକସ୍ଟ୍ ହେସରୁ ସିମ୍ହଵାହିନି, “ମ୍ରୁକକଲ ରାଜନ ମୁମ୍ତେ ନିମ୍ତିତ୍ତାଲେ”. ଅଵଲୁ ପହୁକାମ୍ତୀଯଵାକି ରାଯଲ୍ କେମ୍ପୁ ପଟ୍ଟେଯନ୍ନୁ ତରିସିତ୍ତାଲେ ମତ୍ତୁ ଅଵଲ ଵ୍ଯକ୍ତିତ୍ଵଵନ୍ନୁ ଅଲମ୍କରିସୁଵ ହଲଵାରୁ ଆପରଣକଲନ୍ନୁ ହୋମ୍ତିତ୍ତାଲେ. ଅଵଲ କୂତଲନ୍ନୁ କିରୀଟତଲ୍ଲି (କରମ୍ତମୁକୁଟ) ତରିସଲାକୁତ୍ତତେ, ଅତୁ ନମ୍ତର କାଟଵାକି ହୋଲେଯୁଵ ମତ୍ତୁ କଣ୍ଣିକେ ହିତଵାତ ଉତ୍ତଵାତ ଐଷାରାମି ଟ୍ରେସ୍କଲଲ୍ଲି ହରିଯୁତ୍ତତେ. ଵିଵିତ ଉପକରଣକଲୁ ଵିଶ୍ଵଵନ୍ନୁ ନିଯମ୍ତ୍ରିସଲୁ ମତ୍ତୁ ଅଵଲ ଇଚ୍ଚେଯନ୍ନୁ ପାଲିସଲୁ ସହାଯ ମାଟୁଵ ଶ୍ରେଷ୍ଟ ପ୍ରାପଲ୍ଯଵନ୍ନୁ ପ୍ରତିପିମ୍ପିସୁତ୍ତତେ.
ତୁର୍କାତେଵିଯ ମୂଲ – ପୁରାଣ
ତେଵିଯୁ ହିମ୍ତୂକଲ ମହାନ୍ ତେଵତେ, ଶିଵନ ପତ୍ନି ମତ୍ତୁ ଆକେଯ ଏରଟୁ ଅମ୍ଶକଲିକେ ଅନୁକୁଣଵାତ ଵିଵିତ ରୂପକଲଲ୍ଲି ପୂଜିସଲାକୁତ୍ତତେ: ଉପକାର ମତ୍ତୁ ଉକ୍ରତେ. ଅଵଲୁ ଉମା, “ପେଲକୁ”; କൗରି, “ହଲତି ଅତଵା ଅତ୍ପୁତ”; ପାର୍ଵତି, “ପର୍ଵତାରୋହି”; ମତ୍ତୁ ଜକତ୍ମାତେ, “ଜକତ୍ତିନ ତାଯି” ଅଵଲ ସൗମ୍ଯ ଵେଷତଲ୍ଲି. ପଯାନକ ହୋରହୋମ୍ମୁଵିକେକଲୁ ତୁର୍କା “ପ୍ରଵେଶିସଲାକତ”; କାଲି, “କପ୍ପୁ”; ଚମ୍ଟି, “ଉକ୍ର”; ମତ୍ତୁ ପୈରଵି, “ପଯାନକ.”
ପୂଜ୍ଯ ତାଯି
ଅଵଲୁ ସୁମାରୁ ୪୦୦ ଆଟ୍ ଯିମ୍ତ ପୂଜିସଲ୍ପଟ୍ଟିତ୍ତାଲେ, ଆତରେ ପହୁଶଃ ହିମ୍ତିନତୁ, ଇମ୍ତିନଵରେକେ. ଆକେଯ ସାହିତ୍ଯିକ ଉଲ୍ଲେକକଲୁ ମୁକ୍ଯଵାକି ରାମାଯଣ ମତ୍ତୁ ମହାପାରତ, ମହାକାଵ୍ଯ ମତ୍ତୁ ପୁରାଣ କ୍ରମ୍ତକଲୁ ମତ୍ତୁ ଵୈତିକ ସାହିତ୍ଯତଲ୍ଲି ଅଵଲନ୍ନୁ ହେସରିନିମ୍ତ ଉଲ୍ଲେକିସଲାକିତେ. ସାମାନ୍ଯଵାକି, ଉତ୍ତର ପାରତତଲ୍ଲି ତୁର୍କାଲନ୍ନୁ କൗଟୁମ୍ପିକ ଐକ୍ଯତେଯନ୍ନୁ ସାରୁଵ ସൗମ୍ଯ ଵତୁ ଏମ୍ତୁ ପରିକଣିସଲାକୁତ୍ତତେ ଆତରେ ତକ୍ଷିଣ ପାରତତଲ୍ଲି ଅଵଲୁ ତନ୍ନ ଯୋତର ଅମ୍ଶତଲ୍ଲି ହେଚ୍ଚୁ ପୂଜିସଲ୍ପଟୁତ୍ତାଲେ
ତେଵିଯ ଅଵରୋହଣ
ହୁଲିଯ ମେଲେ କୁଲିତିରୁଵ ସୁମ୍ତର ଯୋତ ତୁର୍କା, ମହାନ୍ ତେଵତେଯ ମୋତଲ ନୋଟ. ଅଵଲ ଅତ୍ପୁତ ଆକମନତ ସନ୍ନିଵେଶଵୁ ତୈତ୍ଯାକାରତ-ରାକ୍ଷସ ମହିଷାସୁରନ ତପ୍ପାଲିକେଯାକିତେ, ଅଵରୁ ପଯମ୍କର ତପସ୍ସିନ ମୂଲକ ଅଜେଯ ଶକ୍ତିଯନ୍ନୁ ପଟେତରୁ. ଵିଷ୍ଣୁଵାକଲି ଶିଵନାକଲି ଅଵନ ଵିରୁତ୍ତ ମେଲୁକୈ ସାତିସଲୁ ସାତ୍ଯଵାକତ କାରଣ ତେଵତେକଲୁ ଈ ନୀରୁ-ଏମ୍ମେ କୂଲିକେ ହେତରୁତ୍ତିତ୍ତରୁ. ଶକ୍ତିଯ ଜମ୍ଟି ଶକ୍ତିଯୁ ମହିଷନନ୍ନୁ ସୋଲିସଲୁ ମାତ୍ର ସମର୍ତଵାକିତେ ଏମ୍ତୁ ତୋରୁତ୍ତତେ, ମତ୍ତୁ ହତିନେମ୍ଟୁ ତୋଲୁକଲ ତୁର୍କଵୁ ଯୁତ୍ତ ମାଟଲୁ ହୋରଟିତୁ.
ତୁର୍କା ଶୈଲପୁତ୍ରି (ପର୍ଵତତ ମକଲୁ)
ଅଵଲୁ ହିମାଲଯତ ମକଲୁ ମତ୍ତୁ ଓମ୍ପତ୍ତୁ ତୁର୍କେଯରଲ୍ଲି ମୋତଲନେଯଵଲୁ. ହିମ୍ତିନ ଜନ୍ମତଲ୍ଲି ଅଵଲୁ ତକ୍ଷନ ମକଲୁ. ଅଵଲ ହେସରୁ ସତି – ପଵାନି. ଅମ୍ତରେ ଶିଵନ ପତ୍ନି. ଓମ୍ମେ ତକ୍ଷନୁ ତୋଟ୍ଟ ଯଜ୍ଞଵନ୍ନୁ ଏର୍ପଟିସିତନୁ ମତ୍ତୁ ଶିଵନନ୍ନୁ ଆହ୍ଵାନିସଲିଲ୍ଲ. ଆତରେ ସତି ହଟମାରିଯାକି ଅଲ୍ଲିକେ ତଲୁପିତଲୁ. ଆକ ତକ୍ଷନୁ ଶିଵନନ୍ନୁ ଅଵମାନିସିତନୁ. ସତିଯୁ ପତିଯ ଅଵମାନଵନ୍ନୁ ସହିସଲାରତେ ଯଜ୍ଞତ ପେମ୍କିଯଲ୍ଲି ତନ୍ନନ୍ନୁ ସୁଟ୍ଟୁକୋମ୍ଟଲୁ. ଇନ୍ନୋମ୍ତୁ ଜନ୍ମତଲ୍ଲି ଅଵଲୁ ପାର୍ଵତି – ହେମାଵତିଯ ହେସରିନଲ୍ଲି ହିମାଲଯତ ମକଲାତଲୁ ମତ୍ତୁ ଶିଵନୋମ୍ତିକେ ମତୁଵେଯାତଲୁ. ଉପନିଷତ୍ତିନ ପ୍ରକାର ଅଵଲୁ ହରିତିତ୍ତଲୁ ମତ୍ତୁ ଇମ୍ତ୍ରନ ଅହମ୍କାର, ଇତ୍ଯାତି. ନାଚିକେଯିମ୍ତ ଅଵରୁ ନମସ୍କରିସି ପ୍ରାର୍ତିସିତରୁ, “ଵାସ୍ତଵଵାକି, ନୀନୁ ଶକ୍ତି, ନାଵେଲ୍ଲରୂ – ପ୍ରହ୍ମ, ଵିଷ୍ଣୁ ମତ୍ତୁ ଶିଵରୁ ନିନ୍ନିମ୍ତ ଶକ୍ତିଯନ୍ନୁ ପଟେଯଲୁ ସମର୍ତରୁ.”
